Eğer bir işçi veya çalışan (örneğin ajans çalışanı) iseniz, ücretli izin alma hakkınız vardır.

Sözleşmenizde serbest meslek sahibi olduğunuz yazsa bile yine de işçi veya çalışan olabilirsiniz. Ancak kendi işinizi yürütüyorsanız ve bir müşteriye hizmet veriyorsanız, ücretli izin hakkınız yoktur.

Ne kadar ücretli izniniz olduğunu kontrol edin

Yasalara göre işçilerin yılda 5.6 hafta ücretli izin hakkı vardır – buna “yasal izin hakkı” denir. İşvereniniz size bundan fazlasını da verebilir – bunu sözleşmenizde kontrol edin.

Sözleşmenizde 5.6 haftadan fazla izin varsa, ilk 5.6 hafta yasal hakkınızdır, fazlası ise “sözleşmeye dayalı” izindir.

Resmî tatiller (bank holidays), yasal izin hakkınıza ek olarak verilmek zorunda değildir – işvereniniz bu tatilleri ücretli izninizden sayabilir. Resmî tatillerin ayrıca verilip verilmediğini anlamak için sözleşmenizi ya da işyeri izin politikasını kontrol edin.

Eğer her hafta aynı günlerde çalışıyorsanız, 5.6 hafta izin aşağıdaki şekilde gün sayısına denk gelir:

Eğer düzensiz günlerde veya saatlerde çalışıyorsanız, izninizin hesaplanması daha zor olabilir. GOV.UK sitesindeki izin hesaplayıcısını kullanabilirsiniz.

Eğer silahlı kuvvetlerde, polis teşkilatında ya da sivil koruma hizmetlerinde (örneğin itfaiyeci veya sahil güvenlik) çalışıyorsanız, ne kadar izin alabileceğiniz sözleşmenizde belirtilir.

İzninizi ne zaman kullanabilirsiniz

İzninizi, “izin yılı” olarak adlandırılan dönemde kullanmalısınız. Bu yılın başlangıç ve bitiş tarihi sözleşmenizde veya yazılı beyanınızda yer alır – takvim yılı ile aynı olmayabilir.

Ayrıca, izne çıkmak istediğiniz zamanı işvereninize önceden bildirmelisiniz. Uygun sürede bildirimde bulunursanız, işinizde bir yıldan kısa süredir çalışıyor değilseniz, hak ettiğiniz tüm izinleri kullanabilirsiniz.

İşe başlayalı bir yıl olmadıysa

Yalnızca işe başladığınızdan bu yana biriken izin hakkınızı kullanabilirsiniz. Her ay çalıştıkça yıllık izin hakkınız oluşur – yani işe başlayalı 1 ay olduysa, yıllık izninizin 1/12’sini kullanabilirsiniz.

Bir izin yılının sadece bir kısmında çalıştıysanız

İşiniz bir izin yılının ortasında başladıysa veya sona erdiyse, izin hakkınız o süreye orantılı olarak hesaplanır. GOV.UK sitesindeki izin hesaplayıcısıyla ne kadar izin hakkınız olduğunu öğrenebilirsiniz.

Eğer bir izin yılı tamamlanmadan işten ayrılırsanız ve kullanmadığınız izinleriniz varsa, bu izinler için ücret alma hakkınız vardır. Bunu da GOV.UK hesaplayıcı ile belirleyebilirsiniz.

Eğer bu ücret ödenmezse, eski işvereninize yazılı olarak başvurarak ödeme talebinde bulunun. Örneğin, ödemeyi yapmaları için 2 haftalık bir süre verin.

Ödeme yapılmazsa, Acas uzlaştırma servisiyle iletişime geçerek haksız ücret kesintisi iddiasında bulunacağınızı bildirin. Bu adımı işverenin size ödemesi gereken tarihten itibaren 3 ay eksi 1 gün içinde yapmalısınız.

Bir izin yılındaki tüm izinlerinizi kullanmadıysanız

Genellikle izin haklarınızı ilgili izin yılı içinde kullanmanız gerekir. Ancak aşağıdaki istisnalar geçerliyse bu izinleri sonraki yıla aktarabilirsiniz:

• Uzun süreli hastalık nedeniyle izin kullanamadıysanız

• Doğum iznindeyseniz

• İşvereniniz bilinçli olarak izin kullanmanızı engellediyse – örneğin sürekli izin taleplerinizi reddediyorsa veya izin hakkınız olmadığını söylüyorsa

İşvereniniz ücretli izninizin olmadığını söylüyorsa

İşvereniniz size yanlışlıkla ücretli izin hakkınız olmadığını söyleyebilir – örneğin sizi işçi değil de serbest meslek sahibi olarak tanımladıysa.

Eğer gerçekte işçiyseniz ve işvereniniz tam izin kullanmanıza engel olduysa, yıllık izinlerinizin 4 haftaya kadar olan kısmını sonraki yıla devredebilirsiniz. Bu devretme hakkı her yıl için geçerlidir. Ücretsiz izin kullansanız bile bu hak geçerli olabilir.

İşten ayrılırsanız, kullanılmamış tüm izin günleriniz için ödeme alma hakkınız vardır. Buna önceki yıllardan devredilen izin günleri de dahil olabilir.