Eğer Avrupa Birliği (AB), Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) ülkeleri veya İsviçre vatandaşıysanız, Birleşik Krallık’ta yaşamak için izin almanız gerekir.
AEA, AB ülkelerinin yanı sıra Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn’ı da kapsar.
İngiltere’de kalma seçenekleriniz, kişisel durumunuza bağlıdır.
Birleşik Krallık’ta yaşamak için çoğu kişinin EU Settlement Scheme (AB Yerleşim Planı) üzerinden ön yerleşim (pre-settled) veya yerleşik (settled) statüsü almak üzere 30 Haziran 2021’e kadar başvuru yapması gerekiyordu.
Ancak aşağıdaki durumlardaysanız hâlâ başvuru yapma şansınız olabilir:
31 Aralık 2020’den önce Birleşik Krallık’ta yaşamaya başladıysanız ve gecikmeli başvuru için geçerli bir gerekçeniz varsa (kanıt sunmanız gerekir)
Bir aile üyeniz ön yerleşim veya yerleşik statüsüne sahipse ve siz onlara katılmak istiyorsanız
Geçerli bir biyometrik oturum izniniz veya vizeniz varsa (süresiz oturum dışında)
Yukarıdakilerden hiçbirine uymuyorsanız, yalnızca ziyaretçi olarak 6 aya kadar Birleşik Krallık’ta kalabilirsiniz. İngiltere’de yaşamak istiyorsanız, çalışma, eğitim veya aile vizesine başvurmanız gerekir. GOV.UK adresinden uygun vize seçeneklerini kontrol edebilirsiniz.
İngiliz veya İrlanda vatandaşıysanız, Birleşik Krallık’ta kalmak için izne ihtiyacınız yoktur. Ancak aile üyeleriniz İngiliz veya İrlandalı değilse, onların kalma hakkı olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir.
Zamanında EU Yerleşim Planı’na başvurduysanız ve halihazırda pre-settled veya settled statüsüne sahipseniz, İngiltere’de kalma izniniz vardır.
Başvuru yaptınız ama karar henüz çıkmadıysa, Birleşik Krallık’taki haklarınızı nasıl kanıtlayacağınızı kontrol edebilirsiniz.
Henüz EU Settlement Scheme’e başvurmadıysanız, atmanız gereken adımlar göçmenlik statünüze bağlıdır:
Biyometrik oturum izniniz veya vizeniz yoksa ya da süresiz oturum izniniz varsa, geç başvuru yapıp yapamayacağınızı kontrol etmelisiniz.
Eğer geçerli bir biyometrik oturum izniniz veya vizeniz varsa, vize süresi dolmadan EU Settlement Scheme için başvurmalısınız. Bu gecikmeli başvuru sayılmaz.
Birleşik Krallık’ta pre-settled veya settled statüsüne sahip bir aile üyeniz varsa, EU Settlement Scheme kapsamında onların yanına gelmek için başvuru yapabilirsiniz. Ancak ilişkinizin 31 Aralık 2020’den önce başlamış olması gerekir.
Eğer çocuğunuz 31 Aralık 2020’den sonra doğduysa, onlar için de başvuru yapabilirsiniz.
Başvuru yapabilmeniz için aşağıdakilerden birine sahip olmalısınız:
EEA Aile İzni veya EU Settlement Scheme Aile İzni – İngiltere’ye giriş yaptıktan sonra 3 ay içinde başvurmanız gerekir
Oturum kartı (residence card)
Geçerli bir vize – örneğin çalışma, eğitim veya aile vizesi
Eğer bir ziyaretçi olarak İngiltere’ye geldiyseniz ve AB, AEA veya İsviçre vatandaşı değilseniz, başvurunuzu Birleşik Krallık dışında yapmalısınız.
Daha fazla bilgi için EU Settlement Scheme’e aile üyesi olarak nasıl başvurulacağını GOV.UK üzerinden inceleyebilirsiniz.
Eğer bir aile üyesi olarak başvuru yapmaya uygun değilseniz, EU Settlement Scheme kapsamında başvuru yapamazsınız. Bu durumda İngiltere’de yaşamak için bir çalışma, eğitim veya aile vizesine ihtiyacınız vardır.
Eğer son başvuru tarihini kaçırdıysanız, Birleşik Krallık’taki haklarınız değişmiş olabilir.
Çoğu kişi için son başvuru tarihi 30 Haziran 2021’di. Bu tarihten sonra aile üyenizin yanına gelmek için İngiltere’ye geldiyseniz, ülkeye giriş yaptığınız tarihten itibaren 3 ay içinde başvuru yapmanız gerekir.
Eğer gecikmeli başvuru yapmanız gerekiyorsa, geçerli bir gerekçeniz olmalı ve başvurunuzu mümkün olan en kısa sürede yapmalısınız.
EU Settlement Scheme’e geç başvuru yapabilmek için, zamanında başvuramamanızın pratik veya vicdani (compassionate) nedenlere dayandığını kanıtlamalısınız. Bunu destekleyen belgeleri başvurunuzla birlikte sunmalısınız.
Pratik nedenlere örnekler:
Evsizdiniz
Engelli veya destek ihtiyacınız vardı
Cezaevindeydiniz ve belgeleri ya da danışmanlığı temin edemediniz
Belgeleri zamanında temin edemediyseniz, bu da geçerli bir sebep sayılabilir. Örneğin pasaport veya kimlik kartınızı yenilemekte geciktiyseniz:
Elçiliğinizden, yeni belgeye başvurduğunuza dair mektup alın
Başvurunuzu kağıt form ile yapın – nasıl kağıt formla başvurulacağını GOV.UK üzerinden öğrenebilirsiniz
Aşağıdaki durumlar da vicdani gerekçe sayılabilir:
Aile içi şiddet yaşadıysanız
Çocuksanız ve ebeveynleriniz sizin için başvuru yapmadıysa
Devlet koruması altındaki bir çocuk ya da kısa süre önce korumadan çıkan biriyseniz
İnsan ticareti mağduruysanız
Bunlar dışında da makul gerekçeler olabilir. Başvurmadan önce bir danışmana danışmanız önerilir.
Başvuru yaparken, neden geç başvurduğunuzu açıkça belirtmelisiniz.
Ayrıca bu gerekçeyi destekleyen belgeleri eklemelisiniz:
Neden şimdiye kadar başvuru yapmadığınızı açıklayan belgeler
Başvuru süresinin geçtiği tarihten bugüne kadar olan tüm süreyi kapsayan açıklamalar
Eğer AB, AEA ya da İsviçre vatandaşıysanız ve ziyaretçi vizesiyle İngiltere’ye giriş yaptıysanız, giriş tarihinizi kanıtlayan belgeleri de eklemelisiniz (örneğin, uçak bileti, giriş damgası vb.)
Eğer İçişleri Bakanlığı (Home Office), geçerli bir gerekçeniz olmadığını düşünürse, başvurunuz “geçersiz (invalid)” sayılır ve itiraz hakkınız olmaz.
Daha önce EU Settlement Scheme’e başvurduysanız ama başvurunuz reddedildiyse, başvurunun zamanında yapılabileceğini bildiğiniz varsayılır. Bu durumda geçerli bir gerekçe sunmanız daha da zor olabilir.
Eğer 31 Aralık 2020’den önce İngiltere’ye geldiniz ama henüz başvuru yapmadıysanız, şu anda İngiltere’de yasal oturum izniniz yok demektir. Bu durum, birçok hakkınızı etkiler.
Ancak gecikmeli bir başvuru yaparsanız, karar süresi boyunca geçici haklarınızı geri kazanırsınız.
Ne tür başvuru yapacağınız, İngiltere’de ne kadar süredir yaşadığınıza ve daha önce başvuru yapıp yapmadığınıza bağlıdır.
Channel Adaları (Kanal Adaları) veya Isle of Man (Man Adası) gibi bölgelerde yaşadığınız süre de Birleşik Krallık’ta yaşamış sayılır.
Pre-settled status için gecikmeli başvuru yapmalısınız. Aşağıdaki şartları kanıtlamanız gerekir:
31 Aralık 2020’den önce en az 1 gün İngiltere’de yaşamış olmak
31 Aralık 2020’den bu yana 6 aydan uzun süre İngiltere dışında bulunmamış olmak
Pre-settled status aldıysanız, İngiltere’de 5 yıla kadar yaşama ve çalışma hakkınız olur. 5 yıl tamamlandığında settled status başvurusu yapabilirsiniz.
Pre-settled status’unuzu kaybetmeden önce 2 yıl boyunca İngiltere dışında kalabilirsiniz. Ancak ileride settled status almak için aşağıdakileri yerine getirmelisiniz:
Art arda 5 yıl boyunca İngiltere’de yaşamış olmak
Bu 5 yılın her bir 12 aylık döneminde en az 6 ay İngiltere’de bulunmuş olmak
Bu 5 yılın içerisine pre-settled status almadan önceki süre de dahildir.
Daha fazla bilgi için GOV.UK üzerinden pre-settled status başvurusu hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Birleşik Krallık’tan devlet emeklilik maaşı (State Pension) alıyorsanız ve başvurunuz kabul edilirse, doğrudan settled status alırsınız.
Aşağıdaki durumlardan biri size uyuyorsa ve İngiltere’de 5 yıldan az süredir yaşıyorsanız yine de settled status alma hakkınız olabilir:
Kalıcı bir hastalık veya kaza nedeniyle çalışmayı bırakmak zorunda kaldıysanız
Erken emekli olduysanız
Devlet emeklilik yaşınıza ulaşıp çalışmayı bıraktıysanız – emeklilik yaşınızı GOV.UK üzerinden kontrol edebilirsiniz
Başvurmadan önce bir danışmana danışmanız faydalı olur.
Gecikmeli olarak settled status başvurusu yapmalısınız.
Settled status alırsanız:
İstediğiniz süre boyunca İngiltere’de yaşayıp çalışabilirsiniz
5 yıl (İsviçre vatandaşları için 4 yıl) boyunca İngiltere dışında kalabilirsiniz
Ailenizi İngiltere’ye getirebilirsiniz
Durumunuzu aldıktan 1 yıl sonra (ya da eşiniz Britanyalıysa hemen) İngiliz vatandaşlığı başvurusu yapabilirsiniz
Settled status sahibiyseniz, devlet yardımları (benefits) veya yerel belediyeden (council) konut yardımı başvurusunda bulunabilirsiniz.
Eğer sadece pre-settled status’unuz varsa, bu yardımlara başvurabilmek için ayrıca bir “right to reside” (ikamet hakkı)’nizin olması gerekir. Bu hak; çalışıyor olmanıza, iş arıyor olmanıza veya aileniz üzerinden elde ettiğiniz haklara bağlı olabilir.
Şunları kontrol etmeniz gerekir:
Yardım (benefits) almak için right to reside hakkınız var mı?
Konut yardımı almak için right to reside hakkınız var mı?
Eğer yardımlar veya konut desteği konusunda endişeniz varsa, bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir.
Lisson Grow,
City of Westminster,
London,
NW8 8FT
United Kingdom
+44 20 53687183
+44 77 80807781
Persian Platform, uluslararası faaliyetler için lisanslı, Birleşik Krallık merkezli resmî olarak kayıtlı bir şirkettir. Göç, eğitim, istihdam, turizm, pazarlama ve kültürel etkileşim alanlarında kapsamlı hizmetler sunmaktayız. Hukuki güvenilirlik ve küresel uzmanlıkla birçok ülkede temsilcilikler ve destek ekipleriyle faaliyet göstermekteyiz. Merkez ofisimiz Londra’da yer almakta olup, Almanya (Berlin), Türkiye (Antalya), İtalya (Sicilya), Ermenistan (Erivan), Romanya ve İran’da aktif olarak hizmet vermekteyiz.
