Arabuluculuk, sizinle eski partneriniz arasındaki herhangi bir anlaşmazlığı, taraf tutmayan üçüncü bir kişinin yardımıyla çözmenin bir yoludur. Bu üçüncü kişiye arabulucu denir. Arabulucu, para, mal mülk veya çocuklarla ilgili konularda anlaşmaya varmanıza yardımcı olabilir.

Bir avukata gitmeden önce arabuluculuğu deneyebilirsiniz. Eğer önce bir avukata giderseniz, muhtemelen önce arabuluculuğun faydalı olup olmayacağını sizinle konuşacaktır.

Arabuluculuğa katılmak zorunlu değildir, ancak eğer sonunda anlaşmazlıklarınızı çözmek için mahkemeye gitmeniz gerekirse, genellikle bir Arabuluculuk Bilgilendirme ve Değerlendirme Toplantısı’na (MIAM) katıldığınızı kanıtlamanız gerekir. Bu toplantı, arabuluculuğun ne olduğunu ve size nasıl yardımcı olabileceğini açıklayan giriş niteliğinde bir görüşmedir.

Bazı durumlarda, mahkemeye gitmeden önce MIAM’e katılmanız gerekmez — örneğin, aile içi şiddet mağduruysanız.

Mahkemeye gitmeniz gerekiyorsa ve eski partneriniz arabulucuyla görüşmek istemiyorsa, durumu arabulucuya bildirmeniz gerekir. Eski partnerinizi arabuluculuğa gitmeye zorlayamazsınız.

Önemli:
Partnerinizin agresif davranışları hakkında birisiyle konuşmanız gerekiyorsa ve kendinizi endişeli veya tehdit altında hissediyorsanız, yardım almalısınız.

Eğer kadınsanız ve aile içi şiddete maruz kaldıysanız, Refuge veya Women’s Aid’i 0808 2000 247 numaralı telefondan istediğiniz zaman arayabilirsiniz.

Eğer erkekseniz ve aile içi şiddete maruz kaldıysanız, Pazartesi’den Cuma’ya 09:00-17:00 saatleri arasında Men’s Advice Line’ı 0808 801 0327 numaralı telefondan arayabilirsiniz.

Sonraki adımlar konusunda emin değilseniz, bir danışmanla konuşun.

Mümkünse, arabuluculuk yoluyla anlaşmaya varmaya çalışmak daha iyidir. Bu, yasal masraflardan tasarruf etmenizi sağlar ve anlaşmazlıkları çözmek genellikle daha kolay olur.

Arabuluculuğun nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgiye GOV.UK sitesindeki bu aile arabuluculuğu broşüründen ulaşabilirsiniz.

En yakın aile arabulucusunu Family Mediation Council web sitesinden bulabilirsiniz.

Arabuluculuğun maliyeti
Arabuluculuk ücretsiz değildir, ancak mahkemeye gitmekten daha hızlı ve ucuzdur. Eğer eski partnerinizle aranızdaki anlaşmazlık çocukla ilgiliyse, arabuluculuk için 500 £’a kadar ücretsiz bir kupon alabilirsiniz. Family Mediation Voucher Scheme’e uygun olup olmadığınızı GOV.UK üzerinden kontrol edin.

Düşük gelirliyseniz, aşağıdakiler için yasal yardım alabilirsiniz:

• Tanıtım toplantısı — her iki taraf için geçerlidir, yalnızca biri yasal yardıma uygun olsa bile

• Bir arabuluculuk oturumu — her iki tarafı kapsar

• Daha fazla arabuluculuk oturumu — sadece yasal yardıma uygun olan taraf için geçerlidir

• Arabuluculuktan sonra avukattan yardım, örneğin anlaşmanızı yasal olarak bağlayıcı hale getirmek için

Yasal olarak bağlayıcı olması, anlaşmanın şartlarına kanunen uymanız gerektiği anlamına gelir.

Yasal yardıma uygun olup olmadığınızı GOV.UK üzerinden kontrol edin.

Yasal yardıma uygun değilseniz
Arabuluculuğun maliyeti yaşadığınız yere bağlı olarak değişir. En iyi fiyatı bulmak için telefonla bilgi alın, ancak en ucuz olanın her zaman en iyi olmadığını unutmayın.

Bazı arabulucular ücretlerini geliriniz bazında belirler — bu nedenle düşük gelirliyseniz daha az ödeyebilirsiniz.

Arabuluculuk maliyetlerinizi düşük tutmak istiyorsanız, başlamadan önce eski partnerinizle mümkün olduğunca çok konuda anlaşmaya çalışın. Örneğin, çocuklarla ilgili düzenlemelerde zaten anlaşmış olabilirsiniz ancak paranın nasıl bölüşüleceği konusunda yardım gerekebilir.

Ayrıca, arabulucunuzla sabit sayıda oturum üzerinde anlaşabilirsiniz — bu, siz ve eski partnerinizin daha hızlı çözüm bulmaya odaklanmasına yardımcı olur.

Arabuluculuğa başlamadan önce
Arabuluculuktan ne beklediğinizi düşünün. Arabuluculuk, oturumları gerçekten anlaşamadığınız konulara yoğunlaştırabilirseniz daha başarılı olur.

Para veya mal mülkiyeti hakkında anlaşmaya çalışıyorsanız, arabuluculuğa giderken mali açıklama formu doldurmanız gerekir. Bu formda tüm mali bilgilerinizi, örneğin:

• Gelirinizi (işten veya yardımlardan)

• Yaşam giderlerinizi (ulaşım, faturalar, yiyecek vb.)

• Banka hesaplarındaki paranızı

• Borçlarınızı

• Sahip olduğunuz mülkleri

İlk arabuluculuk toplantısına fatura ve banka ekstrelerinizi toplayarak hazırlanın. Bazı arabulucular ilk randevudan önce doldurmanız için böyle bir form gönderebilir.

Mali konularda dürüst olmanız çok önemlidir. Eski partneriniz daha sonra bir şeyi sizden gizlediğinizi öğrenirse, anlaşmanız geçersiz sayılabilir. Ayrıca eski partneriniz, paranın daha büyük bir payı için sizi mahkemeye verebilir.

Arabuluculukta neler olur?
Tanıtım toplantısında genellikle siz ve eski partneriniz ayrı ayrı eğitilmiş bir arabulucu ile görüşürsünüz. Sonrasında arabuluculuk oturumlarında siz, eski partneriniz ve arabulucu birlikte oturup anlaşmazlıklarınızı konuşursunuz.

Birlikte aynı odada oturamıyorsanız, farklı odalarda oturabilir ve arabulucudan aranızda gidip gelmesini isteyebilirsiniz. Bu tür arabuluculuk daha uzun sürer ve genellikle daha pahalıdır.

Arabulucu hukuki danışmanlık vermez, ancak:

• Her iki tarafın görüşlerini dinler, taraf tutmaz

• Her iki tarafın da memnun kalacağı bir anlaşmaya varabileceğiniz sakin bir ortam sağlar

• Anlaşmaya varmanız için pratik adımlar önerir

Arabuluculukta söyledikleriniz gizlidir.

Çocuklarınız varsa, arabulucu genellikle onların ihtiyaçları ve iyiliği üzerinde durur. Arabulucu, uygun görür ve siz izin verirseniz çocuklarınızla da konuşabilir.

Arabuluculuğun sonunda
Arabulucu bir “anlayış memorandum”u hazırlar — bu, üzerinde anlaştığınız konuları gösteren bir belgedir. Her iki taraf birer kopya alır.

Anlaşmanız para veya mülkle ilgiliyse, memorandumunuzu bir avukata götürüp “onay emri” (consent order) haline getirmesi iyi olur. Bu, eski partneriniz anlaşmaya uymazsa onu mahkemeye verebilmenizi sağlar.

Boşanma veya medeni ortaklık sona erdirme sürecini başlattıktan sonra onay emri için başvurabilirsiniz. Bu, mahkeme hakimi tarafından onaylanır ve 53 £ tutarındadır. Ayrıca avukat ücretlerini de ödemelisiniz.

Maliyetlerinizi karşılamak için yasal yardım alıp alamayacağınızı GOV.UK’den kontrol edin.

Arabuluculukla anlaşamazsanız
Eski partnerinizle arabuluculukta anlaşamazsanız, bir avukata danışmalısınız. Avukat size sonraki adımları anlatacaktır.

En yakın avukatınızı Law Society web sitesinden bulabilirsiniz.

Çocuklarla ilgili anlaşmazlık varsa, avukat muhtemelen kendi aranızda anlaşmaya devam etmeye çalışmanızı önerecektir.

Mahkemeler genellikle ebeveynlerin kendi aralarında çözebileceğini düşünürse çocukla kim ilgilenecek ya da çocuk kiminle ne kadar zaman geçirecek karar vermez. Buna “emir vermeme ilkesi” denir.

Bir ebeveynlik planı hazırlamaya çalışabilirsiniz. Bu, çocuklarınıza nasıl bakacağınızı yazılı veya çevrimiçi kayıt altına alan bir belgedir. Ebeveynlik planı hakkında daha fazla bilgiyi Children and Family Court Advisory and Support Service sitesinden alabilirsiniz.

Para veya mal mülkiyetiyle ilgili anlaşmazlığınız varsa ve arabuluculuğu denediyseniz, avukat muhtemelen konuyu mahkemede çözmenizi önerecektir.

Mahkemeye gitmek istemiyorsanız şu yöntemleri deneyebilirsiniz:

• “İşbirlikçi hukuk” (collaborative law) oturumuna gitmek — siz ve partneriniz her birinizin avukatıyla birlikte anlaşmaya çalışırsınız

• Aile tahkimine (family arbitration) gitmek — tahkimci, hakime benzer şekilde, anlaşmazlık konularını inceler ve karar verir

Her iki seçenek de pahalı olabilir, ancak mahkemeye gitmekten genellikle daha ucuzdur. Denemeden önce bir avukata danışmanız en iyisidir.

İşbirlikçi hukuk (Collaborative Law)
Siz ve eski partneriniz, işbirlikçi hukuk konusunda özel eğitimli avukatlara sahipsiniz. Dört kişi aynı odada toplanır ve anlaşmaya varmak için birlikte çalışırsınız.

Her biriniz avukatınızın ücretini ödersiniz; bu maliyet yüksek olabilir. Ödemeniz gereken miktar, anlaşmaya varmanızın süresine bağlıdır.

Oturumlara başlamadan önce, her ikiniz de anlaşmaya varmaya çalışacağınızı taahhüt eden bir sözleşme imzalarsınız. Eğer anlaşma sağlanamazsa, sorunları mahkemede çözmek zorunda kalırsınız. Aynı avukatı kullanamazsınız, başka bir avukat bulmanız gerekir — bu da pahalı olabilir.

İşbirlikçi hukuk yoluyla anlaşmaya varırsanız, avukatlarınız genellikle mali konularda yasal bağlayıcılığı olan “onay emri” (consent order) hazırlarlar.

Henüz boşanma veya medeni ortaklığı sona erdirme başvurusunda bulunmaya hazır değilseniz, anlaşmalarınızı “ayrılık sözleşmesi” (separation agreement) olarak kaydedebilirler.

Ayrılık sözleşmesi yasal olarak bağlayıcı değildir. Ancak genellikle:

• Bir avukat tarafından doğru şekilde hazırlanmışsa

• Mali durumunuz ve eski partnerinizin mali durumu anlaşmanın yapıldığı zamanki gibiyse

Mahkemede kullanılabilir.

İşbirlikçi hukuk avukatını Resolution sitesinden bulabilirsiniz.

Avukatlar oldukça pahalı olabilir. Görüşmeden önce konuşmak istediklerinizi hazırlayın ki oturumlar kısa sürsün.

Bazı avukatlar ilk görüşmeyi ücretsiz ya da sabit fiyatla sunar — bu zamanı, dava karmaşıklığı ve yaklaşık maliyet hakkında bilgi edinmek için kullanın.

Avukatınızdan yazılı bir maliyet tahmini isteyin.

Aile tahkimi (Family Arbitration)
Aile tahkimi, mahkemeden kaçınmak için başka bir seçenektir.

Mahkemeye benzer, ancak burada bir tahkimci (hakim değil) durumunuza göre karar verir. Siz ve eski partneriniz tahkimciyi seçersiniz. Ayrıca duruşmanın nerede yapılacağına ve hangi konulara odaklanılacağına siz karar verirsiniz.

Tahkimcinin kararı yasal olarak bağlayıcıdır; yani anlaşma şartlarına yasal olarak uymanız gerekir.

Tahkim, mahkemeden daha ucuz olabilir ancak yine de pahalıdır. Yasal yardım alamazsınız. Ücretler yaşadığınız yere ve anlaşma süresine göre değişir.

Aile tahkimi şu durumlarda iyi bir seçenek olabilir:

• Hızlı karar istiyorsunuz — mahkeme süreci bazen bir yıldan uzun sürebilir, tahkimci genellikle daha hızlı başlar

• Arabuluculuk veya avukatlarla anlaşamadınız ama mahkemeye gitmek istemiyorsunuz

• Kendi aranızda müzakere etmek yerine bir başkasının karar vermesini tercih ediyorsunuz

Tahkim ucuz değildir ve yasal yardım yoktur, ama mahkemeye göre genellikle daha ucuzdur; mahkeme binlerce pound tutabilir.

Basit bir tahkim davası yaklaşık 1000 £ tutabilir, ancak çok daha pahalı olabilir — kesin miktar yaşadığınız yere ve anlaşma süresine bağlıdır.

Tahkim kararı almadan önce bir avukatla konuşmak iyi bir fikirdir — size uygun olup olmadığını söyleyebilir ve iyi bir yerel aile tahkimcisini önerebilir.