yılına ait yasalar 2024

Silahlı kuvvetler, gaziler ve aileleri için yardımlar ve indirimler

Bu bilgi, şu kişileri kapsamaktadır: silahlı kuvvetlerde görev yapanlar, daha önce görev yapmış olanlar (gaziler) ve onların bakmakla yükümlü oldukları aile üyeleri. Silahlı kuvvetler mensupları, gaziler ve aileleri için birçok farklı türde mali yardım mevcuttur. Bu bilgiler, durumunuza göre hangi yardımlardan faydalanabileceğinizi öğrenmenize yardımcı olabilir. Ayrıca size daha fazla destek verebilecek kuruluşların bilgilerine de ulaşabilirsiniz. Sunulan yardımlar kişisel ihtiyaç ve durumlara göre değişiklik gösterebilir.

Ölüm (yas) yardımları nasıl talep edilir

Birinin vefatı durumunda belirli bir maddi yardım alma hakkınız olabilir. Alabileceğiniz yardım, sizin durumunuza ve vefat eden kişiyle olan ilişkinize bağlıdır. Eğer devlet yardımı alıyorsanız, eşiniz, yakın akrabanız, yakın arkadaşınız ya da sorumlu olduğunuz bir çocuğun cenaze masrafları için destek alabilirsiniz. GOV.UK sitesinden Cenaze Masrafları Ödemesi (Funeral Expenses Payment) alıp alamayacağınızı kontrol edebilirsiniz. Eşiniz vefat ettiyse ve evli değilseniz bile bazı durumlarda Yas Desteği Ödemesi’ne (Bereavement Support Payment) başvurabilirsiniz.

Yakın zamanda Birleşik Krallık’a taşındıysanız nasıl yardım alabilirsiniz

Son zamanlarda Birleşik Krallık’a taşındıysanız veya geri döndüyseniz, çoğu yardımı alabilmek için ek kurallar geçerlidir. Bu kurallar, nerede yaşadığınızı kanıtlamanızı gerektiren bir “ikamet testi”ni geçmenizi isteyebilir. Bu durum, Britanya vatandaşı olsanız bile geçerlidir. Örneğin, Birleşik Krallık’ın (veya İrlanda, Man Adası ya da Kanal Adaları’nın) ana yuvanız olduğunu ya da son 3 yılın 2 yılında burada bulunduğunuzu göstermeniz gerekebilir. Bazı başvurular için ayrıca en az 3 ay Britanya’da yaşamış olmanız şartı aranabilir.

Yardım alma hakkınızın olup olmadığını kontrol edin

Aşağıdaki yardımları alabilmek için Birleşik Krallık’ta oturma hakkınızın olduğunu göstermeniz gerekebilir: Universal Credit, Pension Credit, Çocuk Yardımı ve Kira Yardımı. Diğer bazı yardımlar için (örneğin Kişisel Bağımsızlık Ödemesi – PIP veya Bakıcı Ödeneği) bu şart aranmaz. Eğer AB Yerleşim Programı kapsamında ön yerleşim statünüz (pre-settled status) varsa ya da başvurup yanıt bekliyorsanız, oturma hakkınızı kanıtlamalısınız. Bu durum genellikle Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) veya İsviçre vatandaşları için geçerlidir. Yardım alma uygunluğunuz, göçmenlik durumunuza bağlıdır.

Bakıcı Ödeneği

Bakıcı Ödeneği, engelli bir kişiye düzenli ve yoğun bakım sağlayan bireyler için verilen bir yardımdır. Bu ödenek vergilendirilebilir ve vergiye tabi gelirinizin bir parçası olarak kabul edilir. Bu yardımı alabilmek için genellikle şu şartlar aranır: 16 yaşından büyük olmak, tam zamanlı eğitimde olmamak, haftada en az 35 saat bakım sağlamak ve haftalık gelirinizin (kesintiler sonrası) £139’ı geçmemesi. Bu kesintilere gelir vergisi, Ulusal Sigorta ve emeklilik katkı payının yarısı dahildir. Bakım sağlanan kişinin de uygun bir engelli yardımı alması gerekir.

Hasta veya engelliyseniz hangi yardımları alabileceğinizi kontrol edin

Günlük işleri yapmakta ya da hareket etmekte zorlanıyorsanız, hasta veya engelli olduğunuz için çalışamıyorsanız ya da düşük gelirliyseniz, bazı yardımları alma hakkınız olabilir. Engelliyseniz, NHS gönüllülerinden alışveriş yapmaları veya reçete alıp getirmeleri için yardım isteyebilirsiniz. Karantinadaysanız ve kendinizi yalnız hissediyorsanız, bir gönüllüyle telefonda da konuşabilirsiniz. Yardım alıp alamayacağınızı NHS Gönüllü Destekçiler web sitesinden kontrol edebilirsiniz. Günlük yaşamda zorluk yaşayanlar için örneğin Engellilik Yardımı (Disability Living Allowance) gibi destekler mevcuttur.

Gelir Desteğiniz kesildiyse

Gelir Desteğiniz (Income Support) şu nedenlerden dolayı kesilmiş olabilir: yaşam koşullarınızdaki değişiklikleri bildirmemek (örneğin partnerinizin sizinle birlikte yaşamaya başlaması), DWP’nin gelirinizin beyan ettiğinizden fazla olduğunu düşünmesi, talebinizle ilgili ayrıntıları kontrol etmek için DWP’nin gönderdiği mektuba yanıt vermemek. Ayrıca artık birine bakmadığınızın düşünülmesi ya da çocuğunuzun 5 yaşına gelmesi de neden olabilir. DWP size yardımın sona erdiğini ve bitiş tarihini yazılı olarak bildirmelidir. Bu mektupta neden yardım almadığınız da belirtilmelidir ve karara itiraz etme hakkınız olabilir.

Bir değişiklik Gelir Desteğinizi etkiler mi, kontrol edin

Gelir, iş veya ev hayatınızdaki bazı değişiklikleri Çalışma ve Emeklilik Bakanlığı’na (DWP) bildirmeniz gerekir; buna “durum değişikliği” denir. Aynı evde yaşadığınız kişileri veya bakım sağladığınız birini etkileyen değişiklikleri de bildirmeniz gerekebilir. Örneğin, bakım verdiğiniz kişi artık DLA, PIP ya da Attendance Allowance almıyorsa. Küçük veya geçici değişiklikler bile – örneğin çocuğunuzun kısa süreliğine diğer ebeveyniyle yaşaması – mutlaka bildirilmelidir. Değişiklikleri bildirmemek, yardımınızın kesilmesine veya geri ödeme talebine yol açabilir.

Gelir Desteği – ne kadar alabilirsiniz

Gelir Desteği (Income Support) alıyorsanız, her iki haftada bir banka hesabınıza temel ödeme yapılmalıdır. Eğer ekstra yardıma ihtiyacınız varsa (örneğin siz veya eşiniz engelliyse), bu temel ödemenin üzerine “ek ödemeler (premium)” alabilirsiniz. 2024 baharında uygun kişilere 299 £ tutarında bir yaşam maliyeti ödemesi yapılacaktır. Bu ödeme 6–22 Şubat 2024 tarihleri arasında verilecektir. Bu ödemeye hak kazanmak için 13 Kasım–12 Aralık 2023 arasında Gelir Desteği alıyor olmanız gerekmektedir.

Universal Credit başvurusu

Henüz yapmadıysanız, Universal Credit için uygun olup olmadığınızı kontrol etmelisiniz. Halihazırda başka yardımlar alıyorsanız, Universal Credit’e geçmeniz gerekip gerekmediğini de kontrol edin. Örneğin, partnerinizden ayrıldıysanız ya da başka bir belediye bölgesine taşındıysanız geçiş gerekebilir. DWP size belirli bir tarihe kadar başvuru yapmanız gerektiğini belirten bir mektup gönderebilir. Başvurular genellikle çevrimiçi yapılır ve önce bir çevrimiçi hesap oluşturmanız gerekir.

Universal Credit başvurunuza başlama

Öncelikle Universal Credit için uygun olup olmadığınızı kontrol etmelisiniz. Uygunsanız, genellikle başvuruyu GOV.UK üzerinden çevrimiçi olarak yapmanız gerekir. Başvuru sürecinde kullanacağınız bir çevrimiçi hesap oluşturmanız istenir; bunun için e-posta adresi ve telefon numarası gerekir. E-posta adresiniz yoksa, Which? sitesinden nasıl alacağınızı öğrenebilirsiniz. Daha önce Universal Credit aldıysanız, tekrar başvuruda tüm süreci yeniden tamamlamanıza gerek olmayabilir.

Universal Credit nasıl ödenir

Universal Credit ödemesi genellikle ayda bir kez ve tek bir ödeme olarak yapılır; bu ödeme doğrudan banka veya kredi birliği hesabınıza yatırılır. Serbest meslek sahibiyseniz, aylık ödeme tutarınız kazancınıza ve asgari gelir eşiği (minimum income floor) durumuna göre değişebilir. Başvuru yaptıktan sonra ilk ödemenizi almanız genellikle 5 hafta sürer. Bu süre içinde geçiminizi sağlayamayacaksanız, avans ödeme talep edebilirsiniz. İlk ödemeden sonra ödemeler aylık olarak düzenli şekilde devam eder.

Universal Credit alıp alamayacağınızı kontrol edin

Universal Credit, düşük gelirli ya da işsiz kişiler için verilen bir yardımdır. Faturaları ödemekte zorlanıyorsanız, işinizi kaybettiyseniz, geliriniz azaldıysa ama hâlâ çalışıyorsanız, bir engeliniz veya hastalığınız varsa ya da çocuk bakım giderleriniz bulunuyorsa başvuru yapmanız faydalı olabilir. Ayrıca birine bakım sağlıyorsanız da bu yardımdan yararlanabilirsiniz. Hâlihazırda başka yardımlar alıyorsanız, Universal Credit’e geçmeniz gerekebilir. Belirli bir gelir sınırı yoktur; uygunluk tamamen kişisel durumunuza bağlıdır.

Universal Credit nedir

Universal Credit, çoğu kişi için şu yardımların yerine geçmiştir: Kira Yardımı, gelirle ilişkili İşsizlik Ödeneği (JSA), gelirle ilişkili Destek Ödeneği (ESA), Çocuk Vergi Kredisi, Çalışma Vergi Kredisi ve Gelir Desteği. Eğer çalışmıyorsanız ya da düşük geliriniz varsa, Universal Credit almaya uygun olabilirsiniz. Bu sistem, önceki yardımlardan farklı çalıştığı için farklarını bilmek önemlidir. En büyük farklardan biri, çalışıyor olsanız bile bu yardımı alabilmenizdir. Ödemeler genellikle ayda bir kez ve tek seferde yapılır.

Yardımlar ve vergi kredileriyle ilgili sorunlar

Bazı yardımları alabilmek için Ulusal Sigorta (National Insurance) numarasına sahip olmanız gerekir; bu, hiç çalışmamış olsanız bile geçerlidir. Belirli yardımlara hak kazanabilmek için ayrıca belli bir miktar Ulusal Sigorta primi ödemiş olmanız da gerekebilir. Eğer numaranız yoksa, GOV.UK üzerinden başvuru yapabilirsiniz; kaybettiyseniz de yine aynı siteden nasıl bulacağınızı öğrenebilirsiniz. Size yeterli sigorta primi ödemediğiniz söylendiyse, ödediğiniz toplam miktarı GOV.UK üzerinden kontrol edebilirsiniz. Bu işlemler için çevrimiçi bir hesap oluşturmanız gerekecektir.

Gönüllülüğün yardımlara etkisi – genel bakış

Yardım alırken gönüllü çalışabilirsiniz, ancak aldığınız yardımın şartlarına uymanız gerekir. Yardımınızın etkilenmemesi için gönüllülükle ilgili kuralları kontrol etmeniz önemlidir. Gönüllülük, yakın akraba dışındaki biri için yapılan ücretsiz çalışmadır; örneğin bir hayır kurumunda çalışmak gibi. Gönüllülerin iş sözleşmesi yoktur ve haftalık kaç saat çalışacaklarına kendileri karar verir. Çalışma karşılığında ücret alınmaz, ancak yemek, ulaşım gibi masraflar geri ödenebilir.

Yardım ve vergi kredilerinin ödemesi

Çoğu sosyal yardım ödemesi, doğrudan banka hesabınıza havale yoluyla yapılır. Buna Çalışma ve Emeklilik Bakanlığı (DWP) yardımları, vergi kredileri, çocuk yardımı ve vasilik ödeneği dâhildir. Eğer banka hesabı açmakta zorlanıyorsanız ya da bu yöntemle ödeme almak sizin için uygun değilse, alternatif çözümler mevcuttur. Belediye Vergisi İndirimi, genellikle doğrudan faturanıza yansıtılarak uygulanır. Kira yardımı, belediye kiracısıysanız doğrudan kira indirimi şeklinde uygulanabilir; diğer durumlarda ise doğrudan ev sahibinize ödenebilir.

Hangi yardımları alabileceğinizi kontrol edin

Geçim masraflarıyla başa çıkmakta zorlanıyorsanız, yardım alıp alamayacağınızı veya mevcut yardımlarınızı artırıp artıramayacağınızı kontrol etmelisiniz. Çalışıyor olsanız, birikiminiz ya da eviniz olsa bile bazı yardımlardan yararlanabilirsiniz. Hangi yardımlara uygun olduğunuzu görmek için yardım hesaplayıcısı kullanabilir veya genel rehberlere göz atabilirsiniz. Özellikle Universal Credit gibi yardımları hızlıca değerlendirmek için bu kaynaklar faydalıdır. Pek çok kişi hak ettiği yardımları almadığı için, durumunuzu kontrol etmek her zaman değerlidir.