İş nedeniyle hastaysanız, Yasal Hastalık Ücreti (Statutory Sick Pay – SSP) alma hakkınız olabilir. Bu, kazancınıza ve kişisel durumunuza bağlıdır.

İlk 3 hastalık gününüz için SSP alamazsınız, ancak ondan sonra haftalık 109,40 £’a kadar SSP alabilirsiniz – en fazla 28 hafta boyunca.

İşvereniniz ayrıca kendi hastalık ödemesini de yapabilir – genellikle “sözleşmeli hastalık ücreti” (Contractual Sick Pay – CSP) olarak adlandırılır. CSP ve SSP’yi aynı anda alabilirsiniz.

Temel Uygunluk Kurallarını Kontrol Edin

Bir işveren için çalışıyorsanız, genellikle aşağıdaki durumlarda SSP alabilirsiniz:

• İşvereninizle çalışmaya başlamışsanız

• Art arda, çalışmadığınız günler dahil olmak üzere, 4 tam gün veya daha fazla süreyle hasta olmuşsanız

• Vergi öncesi ortalama haftalık kazancınız en az 123 £ ise

Ayrıca, SSP almak için işvereninizin kurallarına da uymalısınız – bu bilgiler genellikle iş sözleşmenizde veya personel el kitabınızda yer alır.

SSP Alamayacağınız Durumlar

Aşağıdaki durumlardaysanız SSP alamazsınız:

• Serbest çalışıyorsanız (self-employed)

• Son 8 hafta içinde 28 hafta boyunca SSP aldıysanız

• Son 12 hafta içinde İstihdam ve Destek Ödeneği (ESA) aldıysanız

• Silahlı kuvvetlerde görev yapıyorsanız

• Polis veya cezaevi gözetimindeyseniz

• 1 Ekim 2013’ten önce yapılmış bir tarım işçisi sözleşmesine sahipseniz

Tarım işçileri için hastalık ücreti hakkında GOV.UK’ta daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Doğum İzni Kullanıyorsanız

Yasal doğum ücreti (Statutory Maternity Pay – SMP) veya doğum yardımı (Maternity Allowance – MA) alıyorsanız SSP ödemesi yapılamaz.

SMP veya MA almıyor olsanız bile, doğum izninizin ilk 18 haftasında SSP alamazsınız.

Bu 18 haftalık süre şu durumlarla başlar:

• Doğum yapmanız

• Tahmini doğum tarihinizden önceki 4 hafta içinde hamileliğe bağlı bir nedenden dolayı hastalık izni almanız

Yarı Zamanlı veya Ajans Çalışanıysanız

İşvereniniz maaşınızdan vergi ve Ulusal Sigorta kesintisi yapıyorsa veya ortalama haftalık kazancınız en az 123 £ ise SSP alabilirsiniz. Bu aşağıdakileri de kapsar:

• Yarı zamanlı çalışanlar

• Sıfır saatlik sözleşmesi olanlar (zero-hours contract)

• Belirli süreli sözleşmesi olanlar

Geçici bir işte çalışırken hastalanırsanız, işiniz sona erene kadar SSP alabilirsiniz.

Başka bir işi kabul ettiyseniz, bu işin bitimine kadar da SSP alma hakkınız olabilir.

Ancak işiniz yokken hastalanırsanız, SSP alma hakkınız olmaz.

Sıfır Saatlik Sözleşmedeyseniz

Yine de SSP alabilirsiniz – işvereninizden bu ücreti talep etmelisiniz. Eğer “hayır” derlerse, nedenini açıklamalarını isteyin. İşvereniniz, “nitelikli günleriniz” (qualifying days) olmadığını söyleyebilir – bu, haftadan haftaya aynı günlerde planlanan vardiyalardır.

SSP için Nitelikli Günlerinizi Nasıl Hesaplayacağınızı Kontrol Edin

Son zamanlarda çalıştığınız günleri listeleyin. Her hafta aynı günlerde çalıştığınız günleri yazın – bunlar sizin nitelikli günlerinizdir.

Örneğin, son 8 haftadır her Salı ve Perşembe çalıştıysanız, bu günler nitelikli günleriniz olur. İsterseniz 8 haftadan daha geriye dönük de bakabilirsiniz – bu konuda bir sınırlama yoktur.

Eğer işvereninizle nitelikli günler konusunda anlaşamıyorsanız ve SSP ödemeyi reddederlerse, nasıl itiraz edeceğinizi öğrenmek için rehberlere bakabilirsiniz.

Sözleşmeli Hastalık Ücreti (CSP) Alıp Alamayacağınızı Kontrol Edin

Sözleşmenizde CSP alabileceğiniz yazabilir – bu, işvereninizin SSP’ye ek olarak ödeyebileceği bir hastalık ücretidir.

Ne kadar CSP alacağınız ve ne kadar süre alacağınız iş sözleşmenize bağlıdır. Bazı durumlarda ilk hastalık gününüzden itibaren CSP alabilirsiniz. Ancak CSP, haftalık 109,40 £’tan az olamaz.

Eğer sözleşmenizde hastalık ücretiyle ilgili bir bilgi yoksa veya yazılı bir sözleşmeniz yoksa, işvereninize danışmalısınız. CSP hakkında bilgiler personel el kitabında veya kurum içi intranet sisteminde de olabilir.

İşveren CSP ödemiyorsa, hastalığınızın 4. gününden itibaren SSP almanız gerekir.

İşvereniniz SSP Alamayacağınızı Söylerse

İşvereninizden reddetme nedenlerini yazılı olarak istemelisiniz. Bu bilgileri içeren formun adı “SSP1 – Yasal Hastalık Ücreti ve Çalışanın Yardım Talebi” formudur. Bu formu, işe gelmediğiniz tarihten itibaren 7 gün içinde size vermelidirler.

Eğer bu form size verilmediyse, işvereninizden yazılı açıklama isteyin. Ayrıca GOV.UK üzerinden SSP1 formunun bir kopyasını indirip işvereninize doldurtabilirsiniz.

Eğer İşvereniniz Formu Vermezse

HMRC’nin (Gelir ve Gümrük İdaresi) Statutory Payment Dispute Team (Yasal Ödeme Uyuşmazlık Ekibi) ile iletişime geçin. Onlar işvereninizden neden SSP almaya uygun olmadığınızı açıklamasını isteyecektir.

Hazırda bulunması gereken bilgiler:

• Adınız, adresiniz ve Ulusal Sigorta numaranız

• İşvereninizin adı ve iletişim bilgileri

• Bordro numaranız

• Hastalık tarihleri

• İşverenin SSP ve SSP1 formu talebinize verdiği yanıt

İletişim Bilgileri:
Telefon: 0300 322 9422
Metin Telefonu: 0300 200 3212
Saatler: Pazartesi – Perşembe: 08:30 – 17:00 / Cuma: 08:30 – 16:30
Relay UK: Duyma veya konuşma engeli olanlar için: 18001 ardından 0300 322 9422

SSP Alamayacağınızdan Eminseniz

Eğer SSP alamayacağınızdan eminseniz, yine de başka yardımlar başvurusu yapabilmeniz için bir SSP1 formuna ihtiyacınız olacaktır. Bu formu işvereninizden isteyebilir veya GOV.UK internet sitesinden edinebilirsiniz.

İşvereninizin Yanlış Davrandığını Düşünüyorsanız

İşvereninizin size SSP ödemeyi reddetmesinin haksız olduğunu düşünüyorsanız, bu karara itiraz edebilirsiniz – bu durumda nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini öğrenmek için rehber kaynaklara başvurabilirsiniz.

Haksız Muameleye Uğradığınızı Düşünüyorsanız

Hastalık ücreti istemeniz sebebiyle kötü muameleye maruz kalmamalısınız. Eğer haksız yere davranıldığınızı, disipline edildiğinizi ya da işten çıkarıldığınızı düşünüyorsanız, harekete geçme hakkınız olabilir.

Genellikle önce işvereninizle gayri resmi bir görüşme yapmak en iyi yaklaşımdır. Sorun çözülmezse, çalışma yerinde şikayet (grievance) süreci hakkında bilgi alabilirsiniz.

Eğer sadece SSP istemeniz nedeniyle disiplin cezası aldıysanız, disiplin süreci hakkında nasıl ilerleyeceğinizi kontrol edebilirsiniz.

Ayrıca işten çıkarılmanızın adil olup olmadığını da kontrol etmelisiniz.

Alabileceğiniz Ek Ödemeleri Kontrol Edin

Hastalık nedeniyle geliriniz azaldıysa, yardım başvurusu yapabilirsiniz. İlk olarak Universal Credit (Evrensel Kredi) alıp alamayacağınızı kontrol edin.

Universal Credit’e uygun değilseniz, alabileceğiniz diğer sosyal yardımları kontrol edebilirsiniz.

Günlük görevleri yapmada veya hareket etmekte uzun vadeli zorluklar yaşıyorsanız, Personal Independence Payment (PIP) adı verilen yardımı da alabilirsiniz.

Herhangi bir yardım başvurusu için SSP1 formuna ihtiyacınız olacak. Bu formu işvereninizden talep edebilir ya da GOV.UK adresinden edinebilirsiniz.

Zaten Yardım ya da Vergi Kredisi Alıyorsanız

SSP alırken, Working Tax Credit (Çalışma Vergi Kredisi) ya da Child Tax Credit (Çocuk Vergi Kredisi) almaya devam edebilirsiniz.

Maaşınızın azalması bazı yardımların artmasına neden olabilir. Hastalığınızı İş ve Emeklilik Dairesi (DWP) ofisinize bildirerek ek yardım alıp alamayacağınızı kontrol edin.

Vergi İadesi Alıp Alamayacağınızı Kontrol Edin

Hastalık nedeniyle işe gidemediğinizde vergi iadesi alma ihtimaliniz olabilir.

Hastalık ücreti alırken hâlâ vergi ve Ulusal Sigorta primi ödersiniz. Eğer normalden daha az maaş alıyorsanız, fazla vergi ödüyor olabilirsiniz ve bu ödemenin bir kısmını geri alma hakkınız olabilir.

Genellikle HMRC size fazla vergi ödediğinizi belirten bir mektup gönderir – ancak bu mektup ulaşması zaman alabilir.

Fazla vergi ödediğinizi düşünüyorsanız, GOV.UK üzerinden nasıl iade talebinde bulunacağınızı kontrol edebilirsiniz.