Əgər siz işçisinizsə və ya “işçi” kimi tanınırsınızsa – məsələn agentlik işçisisinizsə – ödənişli məzuniyyət almağa hüququnuz var.

Hətta müqavilənizdə sizə “özünüməşğul” deyilsə belə, siz faktiki olaraq işçi və ya işçisinizsə, yenə də ödənişli məzuniyyət hüququnuz ola bilər. Ancaq öz biznesinizi idarə edirsinizsə və müştəri üçün işləyirsinizsə, bu hüququnuz yoxdur.

Nə qədər ödənişli məzuniyyətə malik olmağınızı yoxlayın

Qanun işçilərə ildə 5.6 həftə ödənişli məzuniyyət hüququ verir – buna “qanuni hüquq” deyilir. İşəgötürən sizə bundan çox məzuniyyət verə bilər, lakin bu, onun ixtiyarındadır – müqavilənizi yoxlayın.

Əgər müqaviləniz sizə 5.6 həftədən çox məzuniyyət verirsə, ilk 5.6 həftə qanuni hüququnuzdur, qalan hissə isə “müqaviləli məzuniyyət” sayılır.

Bayram günləri (bank holidays) qanuni hüququnuza əlavə edilmir – işəgötürən bu günləri ödənişli məzuniyyət günlərinizdən hesablayaraq sizə istirahət verməyi tələb edə bilər. Müqavilənizdə və ya məzuniyyət siyasətində göstərilibsə, bayram günlərindən əlavə istirahət hüququnuz ola bilər.

Əgər siz hər həftə eyni sayda gün işləyirsinizsə, 5.6 həftə bu günlərə bərabərdir:

Əgər qeyri-müntəzəm iş saatlarınız və ya günləriniz varsa, bu hesablamanı aparmaq çətin ola bilər. Siz holiday entitlement calculator-dan (GOV.UK saytında mövcuddur) istifadə edə bilərsiniz.

Əgər siz Silahlı Qüvvələrdə, Polis və ya Fövqəladə Hallar xidmətində işləyirsinizsə, sizin ödənişli məzuniyyət hüququnuz müqavilənizdə göstəriləcəkdir (fövqəladə hallar xidmətlərinə yanğınsöndürənlər və sahil mühafizəsi daxildir).

Məzuniyyəti nə vaxt götürmək olar

Məzuniyyətinizi “məzuniyyət ili” adlanan dövrdə götürməlisiniz. Müqavilənizdə və ya yazılı işçi bəyanatınızda bu ilin nə vaxt başladığı və bitdiyi göstərilməlidir – bu, təqvim ili ilə eyni olmaya bilər.

İstirahətə çıxmaq istədiyiniz zaman işəgötürənə əvvəlcədən xəbər verməlisiniz. Əgər kifayət qədər xəbərdarlıq etsəniz və işə yeni başlamamısınızsa, bütün qanuni məzuniyyətinizi götürə bilərsiniz.

Əgər siz bu işə bir ildən azdır başlamısınızsa

Ancaq başladığınız müddət ərzində toplanan məzuniyyətinizi götürə bilərsiniz. Siz hər ay üçün məzuniyyət toplayırsınız – məsələn, bir ay işləmisinizsə, ümumi hüququnuzun 1/12 hissəsini götürə bilərsiniz.

Əgər məzuniyyət ilinin bir hissəsini işləyibsinizsə

İlin bir hissəsində işləmisinizsə və ya işdən ayrılmısınızsa, məzuniyyət hüququnuz işlədiyiniz dövrdən asılı olacaq. GOV.UK saytındakı kalkulyator vasitəsilə nə qədər məzuniyyətə malik olduğunuzu hesablaya bilərsiniz.

Əgər siz işdən ayrılmısınızsa, lakin istifadə etmədiyiniz məzuniyyət qalıbsa, sizə bu günlər üçün pul ödənilməlidir. GOV.UK kalkulyatoru ilə nə qədər ödənilməli olduğunuzu hesablayın.

Əgər bu ödəniş edilməzsə, keçmiş işəgötürəninizə yazılı müraciət edin və məsələn 2 həftəlik bir son tarix təyin edin.

Əgər yenə də ödənilmirsə, Acas erkən barışıq xidmətinə müraciət edin və maaşdan qanunsuz tutulma şikayəti vermək istədiyinizi bildirin. Bu müraciəti işəgötürən sizə ödəniş etməli olduğu tarixdən 3 ay – 1 gün ərzində etməlisiniz.

Əgər məzuniyyət hüququnuzu həmin ildə istifadə etməmisinizsə

Normalda məzuniyyət hüququnuzu həmin “məzuniyyət ili” içərisində istifadə etməlisiniz. Aşağıdakı hallar istisnadır:

• Uzunmüddətli xəstəlik səbəbilə işləyə bilməmisinizsə

• Analıq məzuniyyətində olmusunuzsa

• İşəgötürən sizə qəsdən məzuniyyət verməyibsə – məsələn, təkrar-təkrar istirahət istəklərinizi rədd edirsə və ya hüququnuzun olmadığını deyirsə

Əgər işəgötürən sizə ödənişli məzuniyyət hüququnuz olmadığını deyirsə

Bu o halda baş verə bilər ki, sizi haqsız olaraq “özünüməşğul” kimi qələmə veriblər və sizə işçi hüquqları verilməyib.

Əgər sizə yanlış şəkildə özünüməşğul deyilibsə və ya işəgötürən məzuniyyətinizi istifadə etməyə imkan verməyibsə, 4 həftəyə qədər məzuniyyəti növbəti ilə “daşımaq” hüququnuz var. Əgər bu vəziyyət davam edirsə, siz hər il bu 4 həftəni növbəti illərə keçirməyə davam edə bilərsiniz – hətta ödənişsiz məzuniyyət götürmüş olsanız belə.

Əgər işdən ayrılmısınızsa, istifadə etmədiyiniz məzuniyyət günləri üçün sizə ödəniş edilməlidir. Bu, əvvəlki illərdən daşıdığınız günləri də əhatə edə bilər.