Əgər evsizsinizsə və ya növbəti 8 həftə ərzində evsiz qalmaq riski ilə üzləşirsinizsə, yerli bələdiyyəyə (council) yaşayış yeri üçün müraciət edə bilərsiniz.

Əgər siz Böyük Britaniya vətəndaşı deyilsiniz və küçələrdə gecələyirsinizsə, bu hal Böyük Britaniyada qalmaq hüququnuza təsir göstərə bilər. Amma, EU Settlement Scheme-ə müraciət etdiyiniz halda, bu səbəbdən ərizəniz rədd edilə bilməz. Küçədə qalmağınızın immiqrasiya statusunuza təsir edə biləcəyindən narahatsınızsa, bir məsləhətçidən kömək alın.

Evsiz hesab olunmaq üçün küçədə yatmağınız mütləq deyil. Əgər dostunuzun divanında qalır, evinizdə həddindən artıq sıxlıq varsa və ya yaşadığınız yer yaşamaq üçün uyğun deyilsə, kömək üçün müraciət edə bilərsiniz.

Əgər sizə etibarlı bir “Section 21” çıxarılma bildirişi verilibsə və bu bildiriş 8 həftə ərzində bitirsə, siz də müraciət edə bilərsiniz.

Aldığınız yardımın miqdarı və növü şəxsi vəziyyətinizdən asılıdır.

Əgər kömək alıb-almayacağınızdan əmin deyilsinizsə belə, müraciət etməyə dəyər – çünki bələdiyyələr hər müraciəti ayrıca qiymətləndirməlidir.

Böyük Britaniya vətəndaşı deyilsinizsə

Evsizlər üçün yardıma müraciət etməyiniz Böyük Britaniyada qalmaq hüququnuza təsir edə bilər. Əvvəlcə təhlükəsiz və məsləhətli olanı etmək üçün Citizens Advice təşkilatından kömək alın.

16 və ya 17 yaşınız varsa

Əksər hallarda sosial xidmətlərə müraciət etmək daha uyğundur. Sosial xidmətlər sizə daha çox və daha davamlı yardım göstərə bilər. Əgər siz son zamanlar uşaq baxımı sistemində yaşamısınızsa, mütləq sosial xidmətlərə müraciət etməlisiniz.

Kömək almaq hüququnuz olub-olmadığını yoxlayın

Yerli bələdiyyədən kömək ala bilərsiniz, əgər siz:

• Müraciət üçün uyğunsunuz

• Hüquqi olaraq evsizsiniz və ya evsiz qalmaq təhlükəsi altındasınız

Uyğun olub-olmadığınızı yoxlayın

İlk olaraq immiqrasiya statusunuzun evsizlərə yardım almağa icazə verib-vermədiyini yoxlayın.

Əgər son 2 il ərzində Böyük Britaniyaya gəlmisinizsə, hətta vətəndaş olsanız belə, sizdən “vərdiş edilmiş sakin” (habitually resident) olduğunuzu sübut etməyiniz tələb oluna bilər.

Siz bu hallarda müraciət edə bilərsiniz:

• Britaniya və ya İrlandiya vətəndaşısınızsa

• EU Settlement Scheme çərçivəsində settled status almışsınızsa

• Sınırsız yaşama icazəniz (indefinite leave to remain) varsa – amma, əgər kimsə sizin adınıza maliyyə dəstəyi öhdəliyi götürübsə, istisnadır

• Qaçqın statusu və ya insani mühafizə almışsınızsa

• Right of abode sahibisinizsə

• Stateless person olaraq Böyük Britaniyada qalma icazəniz varsa

Əgər pre-settled status sahibisinizsə, yalnız yaşamaq hüququnuz (right to reside) varsa, yardım üçün müraciət edə bilərsiniz.

Müraciət edə bilməzsiniz, əgər:

• Böyük Britaniyada qalmaq hüququnuz yoxdursa

• Qonaq vizası ilə ölkədəsinizsə

• Sığınacaq axtarırsınızsa

• İmmiqrasiya sənədlərinizdə “no public funds” (ictimai fondlara çıxış yoxdur) yazılıbsa

“Habitually resident” olub-olmadığınızı yoxlayın

Əgər siz Böyük Britaniya, İrlandiya, Kanal adaları və ya Man adasını əsas yaşayış yeri kimi göstərsəniz və bunu sübut edə bilsəniz, siz habitual resident hesab olunursunuz. Bu, əsasən son 2 ildə ölkəyə yeni gələnlərə tətbiq olunur.

Qanuni olaraq evsiz olub-olmadığınızı və ya evsiz qalmaqla təhdid olunub-olunmadığınızı yoxlayın

Yerli bələdiyyədən kömək almaq üçün siz ya qanuni olaraq evsiz olmalısınız, ya da evsiz qalmaq təhlükəsi ilə üz-üzə olmalısınız.

Siz qanuni olaraq evsiz sayılırsınızsa:

• Böyük Britaniya daxilində və ya xaricdə yaşamaq üçün yeriniz yoxdursa

• Bir eviniz var, amma ona daxil ola bilmirsinizsə – məsələn, ev sahibi qapını qanunsuz dəyişdirərək sizi çölə atıbsa

• Evdə qalmaq mümkün və təhlükəsiz deyilsə – məsələn, zorakılıq, təcavüz, pis şərait və ya yüksək kirayə qiymətləri səbəbilə

• Əgər eviniz daşına bilən bir qurğudursa (məsələn, karvan və ya üzən ev), amma onu yerləşdirə biləcəyiniz yeriniz yoxdursa

Siz evsiz qalmaq təhlükəsi ilə üzləşmisinizsə:

• Müvəqqəti qalmaq üçün olduğunuz yeri 8 həftə ərzində tərk etməlisinizsə

• Sizə etibarlı bir “Section 21” çıxarılma bildirişi verilibsə və bu bildiriş 8 həftə ərzində başa çatırsa

Nə cür yardım ala bilərsiniz

Əgər siz kömək almaq üçün uyğun sayılırsınızsa, bələdiyyə ilk olaraq sizə yeni bir ev tapmaqda kömək edə bilər (əgər artıq evsizsinizsə). Əgər evsiz qalmaq təhlükəsindəsinizsə, mövcud evdə qalmağınız üçün yardım göstərməyə çalışacaqlar.

Əksər hallarda sizə 8 həftəlik kömək veriləcək. Əgər sizə “Section 21” çıxarılma bildirişi verilibsə, bu kömək müddəti daha uzun ola bilər.

Əgər siz əvvəlcə yalnız evsiz qalmaq təhlükəsində idiniz və vəziyyətiniz dəyişərək qanuni olaraq evsiz oldunuzsa, yenidən 8 həftəlik kömək ala bilərsiniz.

Bələdiyyə sizinlə birlikdə yazılı bir mənzil planı (housing plan) hazırlamalıdır – burada sizə necə kömək ediləcəyi (evdə qalmaq və ya yeni ev tapmaq) dəqiq şəkildə göstərilməlidir.

Məsələn:

• Evsiz qalmaq təhlükəsi varsa, ev sahibinizlə danışaraq sizin orada qalmağınızı təmin edə bilərlər

• Əgər artıq evsizsinizsə, xüsusi depozit dəstəyi ilə kirayə ev tapmağınıza kömək edə bilərlər

Əgər bələdiyyə sizin evdə qalmağınızı təmin edə və ya sizə yeni ev tapa bilməzsə, alternativ yardımlar təklif edə bilərlər – məsələn təcili (emergency) və ya uzunmüddətli sığınacaq.

Təcili mənzil köməyini yoxlayın

Əgər aşağıdakı üç şərtin hamısı sizə aiddirsə, bələdiyyə sizə dərhal qısa müddətli təcili mənzil təklif edə bilər:

• Siz yardım üçün uyğunsunuz

• Siz qanuni olaraq evsizsiniz

• Siz prioritet ehtiyac (priority need) sahibi sayılırsınız

Əgər siz yalnız evsiz qalmaq təhlükəsindəsinizsə, təcili mənzil ala bilməzsiniz. Amma sonradan hüquqi olaraq evsiz sayıldığınız halda bu yardımı ala bilərsiniz.

Təcili yardım olaraq yataqxana, hostel və ya otel kimi yerlərə yerləşdirilə bilərsiniz. Bələdiyyə eyni zamanda sizə uzunmüddətli sığınacaq üçün uyğun olub-olmadığınızı da yoxlayacaq.

Əgər bu gecə harada qalacağınızı bilmirsiniz və təcili yardım ala bilmirsinizsə, nə etməli olduğunuzu yoxlayın.

Prioritet ehtiyac sahibisinizmi – bunu yoxlayın

Siz aşağıdakı hallarda prioritet ehtiyac sahibi sayılırsınız:

• Yanınızda uşaq yaşayırsa – bu, 16–18 yaş aralığında olan və tam ştat təhsildə olan uşaqları da əhatə edə bilər

• Siz hamiləsiniz və ya hamilə olan biri ilə birlikdə yaşayırsınız

• Siz ailə daxili zorakılıq səbəbilə evsiz qalmısınız

• Yanğın, daşqın və ya digər fövqəladə hallar səbəbilə evsiz qalmısınız

• 16 və ya 17 yaşınız var və ailənizlə yaşamırsınız, sosial xidmətlər sizə kömək edə bilmir

• 18–20 yaş aralığındasınız və daha öncə uşaq qayğısı sistemində yaşamısınız

Bundan əlavə, əlillik, yaşlılıq və ya xroniki xəstəliklər səbəbilə evsiz qalmaqla başa çıxmağınız çətinləşirsə, siz “həssas” (vulnerable) sayılıb prioritet ehtiyac sahibi ola bilərsiniz.

Əgər tibbi vəziyyətiniz səbəbilə koronavirus infeksiyası sizin üçün daha risklidirsə, bələdiyyə sizə əlavə həssaslıq statusu verə bilər.